Bez wątpienia możemy o nim powiedzieć, że niejedno ma imię. Przyjmuje wiele postaci, bo może być łagodny lub męczącego, suchy bądź mokry i pewnie jeszcze wiele innych określeń mogłabym przytoczyć. Gdy się pojawi, „śpiewająco” urozmaici nam co najmniej kilka dni. Kaszel wywołuje duszności, utrudnia spokojny sen i powoduje problemy z oddychaniem. Zazwyczaj towarzyszy mu przeziębienie lub katar, ale w niektórych przypadkach może być symptomem poważnej choroby, dlatego nie możemy go bagatelizować.
Kaszel, czyli co?
Kaszel to odruchowa odpowiedź obronna układu oddechowego na zalegającą albo spływającą wydzielinę, a także na obecność ciała obcego w drogach oddechowych. Dzięki niemu dochodzi do oczyszczenia dróg oddechowych. Podstawą leczenia jest umiejętne rozpoznanie rodzaj kaszlu, dlatego też warto się dowiedzieć czegoś więcej na jego temat.
Oto kilka prawd i mitów dotyczących kaszlu.
Kaszel to zawsze objaw chorobowy
MIT
Kaszel jest mechanizmem obronnym, który sam w sobie nie jest chorobą, lecz objawem takich schorzeń jak infekcje wirusowe lub bakteryjne górnych dróg oddechowych, czasem zapalenia płuc. Połączony z dusznościami, może świadczyć o alergii wziewnej. Może być również zjawiskiem fizjologicznym. Zdrowe dzieci kaszlą nawet kilkanaście razy na dobę, a u 5% nocny kaszel pojawia się regularnie [1].
Suchy kaszel przechodzi w mokry
FAKT
Suchy kaszel to pierwszy etap infekcji. Wywołuje go drażnienie śluzówki wydzieliną (np. katarem spływającym do gardła) lub wirusami. Po kilku dniach infekcji suche pokasływanie zamienia się w mokry kaszel, połączony z odkrztuszaniem wydzieliny. Ważne, aby zdiagnozować przyczynę kaszlu.
Syropu wykrztuśnego na kaszel nie należy stosować przed snem
FAKT
Jeżeli chcemy zapewnić spokojną noc swojemu dziecku, powinniśmy pamiętać, że leki wykrztuśne na kaszel mokry, stosujemy minimum 3-4 h przed snem. Leki te wspomagają proces pozbywania się nadmiaru flegmy i w trakcie snu rozrzedzona wydzielina może wzmagać ataki kaszlu, wybudzając malucha ze snu.
Każdy rodzaj kaszlu leczy się tak samo
MIT
Pomimo ogromnego postępu w medycynie nie istnieje jeden złoty środek na każdy rodzaj kaszlu. Podstawą prawidłowej i skutecznej jego terapii jest właściwe rozpoznanie – czy jest to kaszel:
- suchy (mogący świadczyć o początku infekcji, zakrztuszeniu się albo alergii),
- mokry (zaawansowane stadium infekcji),
- świszczący (astmatyczny),
- szczekający (zapalenie krtani),
- napadowy (alergia).
Warto stosować zasadę mówiącą, że kaszlu suchego i mokrego nie leczy się przy pomocy tego samego leku.
Suchy kaszel zawsze wymaga stosowania leków przeciwkaszlowych
MIT
Zasady pulmonologii mówią, że kaszlu jako ważnego odruchu obronnego nie powinno się hamować. Tłumiąc go, opóźniamy przejście w fazę kaszlu mokrego. Leki przeciwkaszlowe powinno się stosować w sytuacji, gdy suchy, meczący, a nawet czasem powodujący ból, kaszel wyczerpuje chorego maluszka, utrudnia karmienie, pojenie, przyjmowanie leków oraz poważnie zaburza jego sen. Te objawy spowalniają powrót do zdrowia i z tego względu wskazane jest zastosowanie środków zmniejszających nasilenie kaszlu. Istotne jest, żeby leki przeciwkaszlowe były stosowane jak najkrócej [2].
Masz kaszel – uzupełniaj płyny
FAKT
Dzięki dużym ilościom płynu wydzielina staje się rzadsza i łatwiej ją odkrztuszać. Płyny nawilżą też śluzówki, przez co jego kaszel u dziecka będzie mniej męczący. Sprawdzi się tu woda, herbatki owocowe, a nawet rosół. Ponieważ suche i ciepłe powietrze nasila kaszel, warto pamiętać o nawilżaniu powietrza i wietrzeniu mieszkania.
Miód hamuje kaszel
FAKT
Badania potwierdzają, że miód zmniejsza intensywność kaszlu o ponad 50 % i poprawia jakość snu dziecka o ponad 60 %. Miód podajemy dzieciom po pierwszym roku życia ze względu na ryzyko botulizmu [3].
Oklepywanie pleców oraz inhalacje są skuteczne
FAKT
To dobry sposób na ułatwienie dziecku pozbycia się wydzieliny. Wystarczy oklepywać boki plecków dziecka dłonią złożoną w łódeczkę, w kierunku od dołu do góry. Podstawą powinny być również inhalacje, które powodują rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, dzięki czemu łatwiej jest ją odkrztusić.
Zalegająca w uchu woskowina może być przyczyną kaszlu
FAKT
W powstawaniu odruchu kaszlowego udział biorą receptory kaszlowe usytuowane w drogach oddechowych, a także w opłucnej, osierdziu, przewodzie słuchowym zewnętrznym, przeponie i żołądku. Przyczyną kaszlu przewlekłego może być zaleganie woskowiny, ciało obce albo inne zmiany patologiczne w uchu [4, 5].
Kaszel może trwać bardzo długo
FAKT
Kaszel u dziecka będący wynikiem infekcji może trwać przez cały okres choroby, czyli zwykle 7-9 dni. Badania pokazują jednak, że u 90 proc. dzieci kaszel jako objaw choroby trwa dłużej, bo nawet 25 dni. O kaszlu przewlekłym mówimy natomiast dopiero wtedy, gdy utrzymuje się dłużej niż 4–5 tygodni. Często towarzyszy on dziecku jeszcze po wyleczeniu i nasila się np. przy zmianie temperatury, czyli po wejściu z ulicy do ciepłego pomieszczenia. Jest wtedy coraz słabszy, ale może utrzymywać się jeszcze nawet przez 2-3 tygodnie, aż drogi oddechowe ostatecznie się oczyszczą.
Gdy mimo upływu nasza pociecha nadal kaszle, a dodatkowo pojawiają się nowe objawy chorobowe (np. wysoka temperatura lub gęsty zielony katar, który może świadczyć o zapaleniu zatok i często jest połączony z kaszlem) – konieczna jest konsultacja z pediatrą.
Takie objawy mogą świadczyć o niewyleczonej infekcji bądź o tym, że osłabiony organizm nabawił się kolejnego choróbska.
Literatura
- Lange J. Kaszel
- Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016
- Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K., Mazurek H., Bieńkowski P. Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ
- Rygalski M., Zawisza E Leczenie kaszlu infekcyjnego
- Batura-Gabryel H. Kaszel- trudny problem kliniczny
- Benich J.J. Ocena pacjenta z przewlekłym kaszlem
- Stanowisko Komisji Chorób Układu Oddechowego Komitetu Patofizjologii Klinicznej PAN Zakażenia układu oddechowego
- Rygalski M., Zawisza E. Postępowanie terapeutyczne w przeziębieniu
Być może zainteresują Cię również:
- Czym jest odporność i jak ją wzmacniać?
- Tajemnica kwasu foliowego
- Skuteczność domowych sposobów na przeziębienie
Ściskam,
Karola
