Dlaczego warto włączać dzieci w obowiązki domowe i jak to zrobić!
Myślę, że to nie będzie nadużycie, gdy napiszę, że każdy rodzic chciałby nauczyć swoje dziecko wszystkiego, co niezbędne do osiągnięcia spełnienia, satysfakcji czy szczęścia w dorosłym życiu.
Możemy dwoić się i troić poszukując odpowiedniego sposobu czy metody wychowawczej, by jak najlepiej je do tego przygotować. Tymczasem jednym z najlepszych sposobów jest wykorzystanie tego, co mamy pod ręką i włączyć pociechy w codzienne czynności domowe. Istnieje wiele doskonałych powodów, aby dzieci uczestniczyły w wykonywaniu obowiązków domowych, dostosowanych do ich wieku i możliwości rozwojowych ze szczególnym naciskiem na to ostatnie.
Dlaczego obowiązki domowe są ważne dla rozwoju dziecka
Wnoszenie wkładu w codzienne funkcjonowanie rodzinny i posiadanie życiowego celu, znacząco wpływa na poprawę samopoczucia zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jednym ze sposobów, które w naturalny sposób możemy wykorzystać, by stworzyć dziecku możliwość do doświadczenia posiadania celu, są właśnie obowiązki domowe.
Realizowanie zadań, które z jednej strony są dostosowane do możliwości rozwojowych dziecka, z drugiej natomiast pozostają dla nich wyzwaniem, wzmacniają w nim poczucie wartości, kompetentności, sprawstwa, niezależności czy przynależności do grupy.
Zaangażowanie w domową pomoc wspiera rozwój dzieci
Wiele badań naukowych dowodzi, że dzieci, które włączają się w wykonywanie prac domowych, bardziej utożsamiają się ze swoją rodziną i posiadają lepsze relacje z domownikami.
Wykazano również, że uczestniczenie w domowych pracach, pozytywnie koreluje ze zwiększonym zaangażowaniem w szkole, lepszymi wynikami w nauce, poczuciem zadowolenia z własnego życia w wieku dorosłym i sukcesem zawodowym.
Z długofalowych badań przeprowadzonych przez profesor Martę Rossman wynika, że włączenie dziecka, począwszy od 3 roku życia, w realizację obowiązków domowych, jest jednym z lepszych prognostyków sukcesu w dorosłym życiu. Sukces rozumiany był jako bliskie, silne i znaczące relacje z rodziną i przyjaciółmi, poczuciem samowystarczalności, ukończenie edukacji, zdobycie zatrudnienia, mniejsza skłonność do sięgania po używki.
Odpowiednie dla etapu rozwoju, czyli jakie?
To, o czym powinniśmy zawsze pamiętać, wyznaczając dziecku zadania (niezależnie czy będą one dotyczyły rozwoju umiejętności akademickich, czy życiowych), jest indywidualne podejście, uwzględniające jego możliwości rozwojowe. Każde dziecko rozwija się w swoim, indywidualnym tempie. Dlatego wszelkie tabele, schematy szeregujące umiejętności czy zadania ze względu na wiek, powinniśmy traktować jako wskazówkę, a nie „prawdę ostateczną”. Na końcu wpisu zamieściłam kilka grafik do pobrania, które mam nadzieje będą wsparciem podczas wprowadzania porządkowych zasad w waszym domu.
Żeby ułatwić Wam dostosowywanie i dobieranie obowiązków domowych do możliwości Waszych pociech, przygotowałam kilka wskazówek.
Nastawienie i możliwość wyboru
Jak się czujecie, kiedy ktoś, w autorytarny sposób Wam coś narzuca? Czy z przyjemnością podchodzicie do takiego zadania? Nie sądzę 😉
Wszystkie „musiki” i powinności działają tak samo na nasze pociechy. Zatem jeżeli sprawimy, że zadania będące przecież, naturalną częścią funkcjonowania w rodzinie, staną się tylko przymusowym obowiązkiem, to dziecko zacznie ich unikać niczym ognia.
Dzieci są niczym nasze lustrzane odbicia, biorąc pod uwagę, że bacznie obserwują nasz każdy krok, przejmują również nasze nastawienie i podejście do porządków domowych, dlatego już na starcie uważają je za nudę i stratę czasu.
Dlatego, warto zwrócić uwagę na to, jak my podchodzimy do prac wykonywanych w domu, w jaki sposób o nich mówimy. Nasze podejście, nastawienie i określanie poszczególnych czynności ma ogromny wpływ na późniejsze nastawienie naszych pociech.
Przyjemność
Gdy jesteśmy na początku przygody z wprowadzaniem obowiązków domowych, warto wziąć pod uwagę to, czy nasza pociecha lubi wykonywać daną czynność.
Każdy z nas z większą ochotą angażuje się w pracę, która sprawia mu przyjemność. Elementem, który może przyczynić się do tego, że dziecko nie lubi wykonywać danego zadania, może być fakt, że nie jest ono dostosowane do jego możliwości rozwojowych (jest zbyt trudne lub zbyt łatwe).
Obowiązki domowe, zdecydowanie zyskują na atrakcyjności w oczach małego pomocnika, kiedy do ich wykonania będzie mogło użyć pewnych atrybutów ;-). Tym sposobem szczotka do wycierania kurzu, mokre chusteczki, dyfuzor z wodą z octem do wycierania blatów czy bezprzewodowy odkurzacz ze zmienianymi końcówkami, stają się nieodłącznym kompanem.
[su_slider source=”media: 4590,4595,4594,4593,4592″ link=”image” width=”900″ height=”600″ title=”no” autoplay=”2700″ speed=”500″]
Współpraca, uznanie i zabawa
Małe dzieci naprawdę nie rozumieją, dlaczego odkurzona podłoga jest taka ważna i z pewnością nie widzą w tym głębszego sensu. Jestem przekonana, że ich podejście zmieni się zasadniczo, gdy realizacja domowych obowiązków będzie kolejnym sposobem na wspólne spędzenie czasu. W ten sposób uruchomimy również ich motywację wewnętrzną. By wprowadzić zabawowy nastrój, włącz ulubioną muzykę, śpiewajcie piosenki, tańczcie. Pokaż dziecku wartość i satysfakcję ze współpracy, pokaż i powiedz mu, ile znaczy dla Ciebie jego pomoc:
[su_quote]„Tworzymy świetny zespół… Zaangażowanie wielu rąk sprawia, że praca jest lżejsza i przyjemniejsza. Dzięki temu będziemy mieć więcej czasu na wspólną zabawę!”[/su_quote]
Dostrzegaj jego zaangażowanie i wysiłek, mów o nich. Zadbaj o to, by dziecko wiedziało, że swoim zaangażowaniem pomaga w funkcjonowaniu wszystkich domowników. Dzięki temu kształtujesz w nim prospołeczną postawę. Pamiętaj, że mycie zębów, czy posprzątanie kloców po zabawie, jest naturalną konsekwencją, a nie obowiązkiem.
Czasochłonność
Dobierając zadania, do możliwości dziecka, warto zwrócić uwagę na jego czasochłonność.
Zaangażowanie w pomoc i realizację czynności zależy również od czasu, w jakim dziecko jest w stanie utrzymać koncentrację. Możecie skorzystać z prostego przelicznika czasu koncentracji, który polega na pomnożeniu wieku dziecka przez 3, 4 lub 5.
Czterolatek najprawdopodobniej utrzyma uwagę na zadaniu przez 12-20 minut. Dlatego lepiej sprawdzą się 3 krótkie zadania o łącznym czasie 15 minut jak pomoc przy opróżnieniu zmywarki, podlewanie kwiatów, pozbieranie zabawek z podłogi. Choć przyznam, że jeżeli jakieś zadanie przypadnie dziecku do gustu, to jest w stanie wykonywać je dużo, dużo dłużej. Takim hitem jest u nas odkurzanie z zastosowaniem ręcznego odkurzacza MPM. Chłopcy wymieniają nakładki, by móc korzystać z niego, podczas wykonywania różnych czynności.
[su_slider source=”media: 4598,4597″ link=”image” width=”900″ height=”600″ title=”no” autoplay=”2700″ speed=”500″]
Odpuść pośpiech
Biorąc pod uwagę ilość codziennych zadań, które mamy do zrealizowania, chcemy uporać się z nimi jak najszybciej. Wsparcie i nadzorowanie dziecka w wykonywaniu zadania wymaga od nas znacznie więcej czasu, dlatego wolimy wykonać je samodzielnie.
Warto jednak zmienić podejście i myślenie o tym, dlaczego powinniśmy angażować dziecko w wykonywanie obowiązków domowych. Przecież tak naprawdę nie robi tego, by zaoszczędzić nasz czas (przynajmniej nie na początku). Dzięki temu zdobywa podstawowe umiejętności życiowe i doświadcza korzyści w wnoszenia wkładu w rodzinne życie. Prawda jest taka, że im wcześniej włączymy malucha do aktywności domowych, tym lepiej. Dla małych dzieci pomaganie jest frajdą. Od początku wprowadzaj jasne zasady w waszym domu:
[su_quote]„W naszym domu wzajemnie sobie pomagamy.”[/su_quote]
[su_quote]„Sprzątamy po sobie.”[/su_quote]
Takie podejście pozwoli dzieciom poczuć, że wnoszą coś wartościowego do Waszej rodziny.
Nie poprawiaj po dziecku
Nie możemy oczekiwać, by dziecko wykonało zadanie, tak samo dobrze, jak my. Mogłoby to świadczyć albo o jego wybitnych zdolnościach, albo o naszym niskim poziomie ;-).
Pokazując dziecku, na czym polega wykonywana przez nie czynność, podziel ją na mniejsze kroki i pomóż opanować każdy z nich.
Gdy zdecyduje, że wykonać je samodzielnie, postaraj się zminimalizować zapędy kontrolera jakości. Pomyśl o tym, co czujesz i jak reagujesz, gdy ktoś stoi nad Tobą, śledzi, krytykuje i poprawia Twój każdy krok? Dlatego też, nawet jeśli w szufladzie ze skarpetkami panuje bałagan, doceń fakt, że dziecko samo je posegregowało. Smugi na lustrze w łazience potraktuj, jako przypomnienie, że sama nie musiałaś tego robić 😉
Nie wynagradzaj za obowiązki
Nie wynagradzaj za obowiązki. Mam tu na myśli zarówno pieniądze, jak i słodycze czy inne przywileje. Dotychczasowe doświadczenie psychologiczne oraz wyniki badań dowodzą, że w ujęciu długofalowym, takie postępowanie skutecznie demotywuje dziecko w niesieniu bezinteresownej pomocy, tłumi motywację wewnętrzną, kształtuje natomiast roszczeniową postawę małego człowieka. Popatrz na to zdrowo rozsądkowo. Czy płacisz mężowi za opróżnienie zmywarki? To, dlaczego miałabyś, tak postępować względem dziecka?
To zaprocentuje w przyszłości
Bez wątpienia, początki nie są łatwe i potrzeba więcej Twojego zaangażowania, czasu i cierpliwości, aby Twoje dziecko nauczyło się pewnych czynności. Pamiętaj, że poprzez systematyczność, wysiłek, praktykę i powtarzanie zadań zdobywa ono nowe umiejętności i kształtuje swój charakter. Pewnego dnia, ten mały człowiek przybiegnie do Ciebie z samodzielnie wykonaną kanapką, a Ty zdasz sobie sprawę, że droga, którą wybrałaś była tą właściwą, bo u twego boku dorasta ktoś, kto potrafi zadbać nie tylko o siebie, ale i o swoich najbliższych. Dlatego nie zwlekaj! Modeluj pozytywne nastawienie, doceniaj zaangażowanie, kształtuj nawyki i pozwól mu je posiadać – nie wyręczaj.
Robisz to nie tylko dla siebie, ale przede wszystkim dla niego.
Poniżej zamieszczam dwa typy grafik w różnych wersjach do wydruku, które możecie wykorzystać do wspólnego (razem z dzieckiem) planowania tygodniowych zadań. Mogą to być czynności osobiste oraz te dla wspólnego dobra. Pamiętajcie o powyższych wskazówkach.
[su_slider source=”media: 4573,4574,4575,4576,4577″ link=”image” width=”400″ height=”600″ responsive=”no” title=”no” autoplay=”2700″ speed=”500″ class=”794 × 1123″]
POBIERZ „Tygodniowa lista zadań”
[su_slider source=”media: 4579,4580″ link=”image” width=”400″ height=”600″ responsive=”no” title=”no” autoplay=”2700″ speed=”500″]
POBIERZ Moje zadania / odpowiedzialności
Mam nadzieję, że wskazówki, które zawarłam we wpisie lub grafiki, a może jedno i drugie 😉 Ci się przydadzą. Będzie mi bardzo miło, jeżeli podzielisz się swoimi wrażeniami w komentarzu.
